Károly Bolemant

Urodził się w 1920 roku w miejscowości Strekov w południowej części Słowacji, gdzie jego rodzice byli zatrudnieni jako pracownicy najemni u zamożnego żydowskiego właściciela ziemskiego. Od 1938 roku Bolemantowie mieszkali i pracowali w posiadłości wspomnianego gospodarza w pobliskich Bielovcach. W listopadzie 1938 roku duża część południowej i wschodniej Słowacji (wraz z Bielovcami) została zajęta przez Węgry.

W 1941 roku Karoly Bolemant wstąpił do 4. pułku huzarów im. Andrása Hadika w mieście Nyíregyháza. Szkolenie podstawowe przeszedł na południu Węgier w Szentesie. Do walki na foncie wschodnim jego pułk dołączył dopiero w czerwcu 1944 roku. W ciągu następnych trzech miesięcy jego żołnierze uczestniczyli w ciężkich walkach z Armią Czerwoną oraz partyzantami na terenach Białorusi (Bagna Pińskie).

Po przewrocie Strzałokrzyżowców w październiku 1944 roku jego pułk wziął udział w walkach na terenie Węgier. Uczestniczył przede wszystkim w obronie Budapesztu. Podczas świąt Bożego Narodzenia w 1944 roku znacznie zredukowany oddział wraz z innymi obrońcami Budapesztu (których było około 70 tysięcy) został otoczony przez wojska radzieckie. Jeszcze w styczniu 1945 roku jednostce husarii udało się wycofać do do tej pory niezajętej Budy, lecz w połowie lutego i ona padła pod naporem Armii Czerwonej.

Więźniowie z oddziału Bolemanta byli początkowo przetrzymywani w więzieniach i obozach przejściowych w Budapeszcie, skąd pod koniec lutego 1945 roku Sowieci deportowali ich na wschód. Po wielodniowej podróży pociągiem przez Gałacz (wschodnia Rumunia) dotarli na początku marca 1945 roku aż do pobliskiego miasta Reni (dzisiejsza Ukraina). Głównym zadaniem więźniów w obozie w Reni była budowa rafinerii ropy naftowej oraz ropociągu. Z powodu ciężkich warunków (wycieńczająca praca, brak żywności, choroby zakaźne) w obozie codziennie umierało wielu więźniów.

Karoly Bolemant miał to szczęście, że w czerwcu 1946 roku został przeniesiony do obozu w Odessie, gdzie pracował w fabryce przy obróbce żelaza i produkcji pługów. Warunki jego egzystencji poprawiły się także po spotkaniu z dawnym kolegą ze szkoły podstawowej, który pracował w grupie węgierskich strażników pomocniczych. Dzięki przyjaźni z innym więźniem, który pracował jako pisarz obozowy, dostał się priorytetowo na listę osób, które miały być odesłane do Węgier. W czerwcu 1947 roku znalazł się w obozie przejściowym w rumuńskich Fokszanach, gdzie więźniowie byli wielokrotnie weryfikowani i gdzie sprawdzano ich pochodzenie. Károly Bolemant oświadczył, że jest obywatelem Węgier.

Na wolność wyszedł w Debreczynie, gdzie zalecono mu, aby stawił się w Budapeszcie w czechosłowackim konsulacie. Tam dowiedział się, że jego rodzina nie została przesiedlona do Węgier, dzięki czemu mógł wrócić do rodzinnej miejscowości. Do Strekova dotarł 31 lipca 1947 roku. Od powrotu aż do przejścia na emeryturę pracował w Železovcach jako traktorzysta i kierowca ciężarówki. Obecnie mieszka w Bielovcach.

Historia została opracowana przez pracowników Ústavu pro studium totalitních režimů w ramach projektu Środkowoeuropejska Mapa Gułagu.

 

Wróć do pierwotnej orientacji tabletu lub