Irena Wołoszczuk (Kropka)

Irena Kropka urodziła się 10 lutego 1933 roku jako najmłodsze z czwórki dzieci. Jej ojciec był żołnierzem odznaczonym Krzyżem Walecznych. Ona i jej trójka rodzeństwa spędzili dzieciństwo w małym gospodarstwie rolnym swych rodziców, które znajdowało się na terenie dawnej osady wojskowej w Antoninach niedaleko Dąbrowicy. Po wkroczeniu do Polski Armii Czerwonej we wrześniu 1939 roku je ojciec został powołany do wojska, lecz martwił się o los swojej rodziny i szybko do niej powrócił. Wojska radzieckie wkrótce dotarły do ich wioski i zaczęły grabić polski majątek oraz plądrować pol

Pewnej nocy uzbrojeni mężczyźni otoczyli rodzinny dom Ireny, wtargnęli do niego, aresztowali jej ojca i dali matce godzinę na spakowanie dobytku. Kropkowie usłyszeli, że nie muszą brać ze sobą wiele, gdyż wszystko czego będą potrzebować otrzymają w miejscu, do którego się udadzą. Rodzina została przetransportowana na saniach do Dąbrowicy, gdzie czekały na nich bydlęce wagony. Wieziono ich w zamkniętych wagonach przez trzy tygodnie w tragicznych warunkach, prawie bez jedzenia. Słabi, starsi ludzie oraz dzieci umierali z powodu wycieńczenia i chorób. Irena zapamiętała przejazd przez Moskwę. Transport dotarł w końcu do stacji w Kotłasie, gdzie przesiedli się do sań. Jechali dwa tygodnie przez gęsty las, noce spędzając w szałasach. W końcu dotarli do rzeki Viled, gdzie umieszczono ich w barakach. W marcu 1940 roku wszyscy zostali przetransportowani na saniach do Vitjunina, gdzie cała rodzina zmuszona była do pracy przy cięciu drewna w zamian za niewielkie racje żywnościowe.

We wrześniu 1941 roku rodzina otrzymała wiadomość o „amnestii” dla Polaków. Nie mieli pojęcia co to właściwie dla nich oznacza i nie wiedzieli do dalej robić. Razem z kilkoma innymi rodzinami zdecydowali się zbudować tratwy i spłynąć w dół rzeki Viled. Zabrali ze sobą także sieroty, które straciły swoich rodziców z powodu niedożywienia, chorób i przepracowania. Po ponad tygodniu dotarli do Kotłasu, gdzie zapłacili za miejsca w wagonach bydlęcych – pociągiem dotarli do kołchozu w Uzbekistanie. Następnie również pociągiem dojechali do osady nad Amu-darią w Turkmenistanie. Tam Kropkowie zamieszkali w barakach i rozpoczęli pracę na plantacji bawełny. Później cała rodzina wróciła do Uzbekistanu, gdzie dwaj bracia Ireny wstąpili do Armii Andersa. Kropkowie rozpoczęli swoją podróż z oddziałami Wojska Polskiego do Krasnowocka nad Morzem Kaspijskim (dziś Turkmenbaszy). Następnie wsiedli na pokład statku, który zabrał ich do Persji. Irena, która zachorowała wówczas na tyfus, była leczona w szpitalu Czerwonego Krzyża w Teheranie. Po wyzdrowieniu wsiadła na brytyjski statek, który zabrał ją do Afryki. Spędziła sześć lat w Ifundzie (Tanganika), gdzie ukończyła szkołę. Ostatecznie wyemigrowała do Kanady.

Historia została opracowana przez pracowników Instytutu Pamieci Narodowej w ramach projektu Środkowoeuropejska Mapa Gułagu.

 

Wróć do pierwotnej orientacji tabletu lub